LUCHVAARTKENNIS 2015-4 is uit 2015-12-27 / Arno Landewers
Net voor de Kerst is LUCHTVAARTKENNIS No. 4 van 2105 uitgekomen. In dit nummer de nadruk op vooroorlogse luchtvaartgeschiedenis. Op de eerste plaats aandacht voor de Planeur Scrive. De Franse textielfabrikant Ferdinand Scrive richtte in 1907 een werkplaats op voor de productie van een eenvoudig glijvliegtuig naar eigen ontwerp: de FS-II Planeur. Scrive ontwikkelde zelf een startmethode met hulp van een lier. In 1909 bestelde de directeur van een autobedrijf uit Den Haag een Scrive Planeur, waarmee op de renbaan Duindigt enkele vluchten werden gemaakt, en later ook in de duinen. Hiermee was de Scrive Planeur het tweede zweefvliegtuig waarmee in Nederland vluchten zijn gemaakt.
Verder een verslag van de Europese Rondvlucht voor sportvliegtuigen editie 1932, welke ook Nederland aandeed. Hoewel de competitie was bedoeld als wedstrijd voor sportvliegers, hadden diverse ontwerpers speciaal voor de Rondvlucht vliegtuigen ontworpen, die nauwelijks als sportvliegtuig konden worden aangemerkt. Zo werden in Duitsland de Messerschmitt M 29, Heinkel He 64 en Klemm Kl 32 speciaal ontworpen voor de Rondvlucht, en ook de ontwerpen van de Poolse en Italiaanse deelnemers waren geen standaard sportvliegtuigen. Sterker nog, "standaard" Britse sportvliegtuigen als de Moth mochten niet meedoen omdat ze een te hoog startgewicht hadden! Niettemin werd de finale van deze editie van de Rondvlucht een van de meest spannende ooit van alle Rondvluchten. Door de organisatie was als afsluiting een snelheidsproef opgenomen, waarbij de starttijden zodanig waren dat degene die het eerste zou finishen in deze proef, ook winnaar van de Rondvlucht was. De Duitse equipe had hoop op deze manier nog de overwinning in de wacht te slepen, maar de verrassende winnaar van de Europese Rondvlucht 1932 werd tijdens de snelheidsproef niet voldoende ingelopen.
De Fokker D.XIII jager uit de eerst helft van de jaren '20 werd alleen verkocht aan de illegale Duitse luchtmacht; deze toestellen kwamen later in Rusland en Roemenië terecht. In deze editie van LUCHTVAARTKENNIS een artikel waarin de prestaties van de D.XIII worden vergeleken met een aantal operationele tijdgenoten, en ook met een aantal toestellen van een latere generatie (waaronder de Fokker D.XVI). Hieruit blijkt dat de D.XIII qua prestaties een tamelijk grote stap voorwaarts was in vergelijking met de Fokker D.XI, waaruit hij ontwikkeld was, en in een aantal opzichten betere prestaties had dan zijn tijdgenoten.
De Boeing Stratocruiser was net na de Tweede Wereldoorlog een ware luchtreus waarbij bijvoorbeeld de Lockheed Constellation in het niets viel. We besteden aandacht aan het eerste bezoek van de Statocruiser aan Schiphol, op 3 september 1949. Al eerder dat jaar was een exemplaar op Schiphol verwacht, een toestel van PanAm, maar deze bleef na de Atlantische oversteek uiteindelijk in Londen staan, en was aanleiding voor een geslaagde 1 april grap.
In 1936 ontstond bij de Marine Luchtvaartdienst (MLD) behoefte aan een opvolger van de Fokker C.VIII-W. Gedacht werd aan een vliegtuig ongeveer als deze voorganger, waarop Fokker Ontwerp 131 (de C.XIII-W) voorstelde. In LUCHTVAARTKENNIS 4/2015 wordt dit type beschreven, samen met een overzicht van de technische gegevens en een drie-zijden aanzicht. Hoewel aan alle door de MLD gestelde eisen was voldaan, werd de C.XIII-W nooit gebouwd. Echter, begin 1937 werd Ontwerp 134 op papier gezet, dat later werd gebouwd als de T.VIII-W en een succesvolle operationele carrière kende.
Verder aandacht voor de Nederlandse vlieger Leendert (Pim) Jägers, die het meest bekend is als de eerste naoorlogse directeur/havenmeester van Ypenburg en een van de initiatiefnemers van de ILSY. Als afsluiting van het jaargang vindt U de traditionele puzzel, deze keer gewijd aan tweedekkers. Uiteraard ontbreken de vaste rubrieken (luchtvaarthistorie op Internet, de mutaties in het Nederlandse Luchtvaartuig Register en de boekbesprekingen) niet.
De jaarvergadering van de Afdeling Luchtvaartkennis van de KNVvL/Air-Britain Branch Netherlands zal worden gehouden op 12 maart 2016 in Hoofddorp. Leden en abonnees zullen agenda, vergaderstukken en nadere gegevens toegezonden krijgen, en deze zullen ook tijdig op de website vermeld worden. Uiteraard is iedereen welkom!
In de eerste helft van 2016 zal de DVD "Luchtvaartkennis digitaal archief 1953-2009" uitkomen, welke leden gratis krijgen toegezonden. De DVD bevat alle door ons uitgegeven nummers van "Mededelingen" en LUCHTVAARTKENNIS tot en met 2009. De nummers vanaf 2010, ouder dan vijf jaar, worden digitaal beschikbaar gesteld op de website van de KNVvL (https://issuu.com/knvvl/stacks). Nummers 1 en 2 van 2010 zijn daar inmiddels te vinden.
